Өзбекстаннан келген жанкүйерлерден сыйлық
Өзбекстаннан келген жанкүйерлерден сыйлық
Дойра — өзбек халқының ең сүйікті музыкалық аспаптарының бірі. Бұл аспап туралы суреттер мен деректер X ғасырдан басталады. Дойра — қатты ағаштан (мысалы, акациядан) жасалған дөңгелек жақтау, оған ешкі терісі тартылған. Жақтауға металл ілгектер бекітіліп, оларға сымнан жасалған сақиналар ілінеді.
Ойнаудан бұрын, дойраны күнге немесе отқа жылыту ұсынылады, бұл оның дыбысының анық әрі күшті шығуын қамтамасыз етеді. Соққанда және ырғақты қозғалыс кезінде, бұл аспап дабыл тәрізді тән дыбыстарды шығарып, сақиналардың әдемі сыңғырымен ерекшеленеді. Дыбысты күшейту үшін металл наперстоктар қолданылады.
Дойраның танымалдығы Орта Азия елдерінде халық музыкасының ырғағының өте маңызды болуымен түсіндіріледі. Ортаазиялық музыкалық этнограф Август Эйхгорн дойра туралы былай деп жазған: «Сарттар (яғни, қала тұрғындары) арасында ең көп қолданылатын аспап, ол ән айтуға және би әуендерін орындауға сүйемел жасайды. Сонымен қатар, қуыршақ қойылымдарында, акробаттар көрсетілімдерінде және елде 'машрап' деп аталатын тойларда да қолданылады. Оны барлық жастағы адамдар ойнайды: қарттар, жас жігіттер, үйленген әйелдер және қыздар.»
Дойрада усул деп аталатын би немесе әнге арналған арнайы ырғақты аккомпанемент орындалады, ол бүкіл орындау кезінде қайталанып отырады. Усулдар Навои, Ибн Сина және Әл-Фараби трактаттарында сипатталған. Шебердің қолында усул найзағайдың гүрілі немесе жапырақтардың нәзік сыбдыры сияқты естілуі мүмкін.