Қырғызстаннан келген жанкүйерлерден сыйлық
Қырғызстаннан келген жанкүйерлерден сыйлық
Қомыз — ежелгі қырғыз халық аспаптарының ішіндегі ең танымал әрі құрметті аспаптардың бірі. Оның алмұрт пішінді корпусы мен ұзын жіңішке мойыны бар, ал басы арша, өрік немесе жаңғақ ағашынан жасалады. Ежелде үш ішегі жануарлардың ішегінен жасалған, бірақ қазіргі уақытта синтетикалық материалдар немесе жібек жіптер қолданылады.
Қомызды алғаш жасаған музыкант Камбар туралы аңыз бар:
«Бір кездері Камбар есімді батыл қырғыз аңшысы болған екен. Бір күні аңнан үйіне қайтып келе жатып, қалың ағаштар арасынан өтеді. Кенеттен Камбар бір әуенді дыбыстарды естиді. Ол жоғарыдан, басынан шығып жатқандай естіледі. Камбар жоғары қарап, ештеңе көре алмады... Ол: «Ағашқа өрмелеп көрейін, бәлкім, анық көрінер», — деп шешеді. Ағаштың шыңына жеткенде, бір бұтақтан екінші бұтаққа тартылған жіпті көреді. Жел бұтақтарды шайқап, жіпті тербете отырып, дыбыс шығарады екен. Бірақ Камбар мұнымен тоқтамайды, жіпті алып, қарастырады. Сөйтсе, бұл жіп емес, керілген сіңір болып шығады. Бұл сіңір маймылдың (немесе басқа деректер бойынша тау ешкісінің) сіңірі екен... Камбар: «Неге байқап көрмеске?» — деп ойлайды. Ол алғашқы музыкалық аспапты жасап, алғашқы қырғыз әуенін ойнайды.»
Бұл аңызды 1930 жылдары белгілі кеңес музыкатанушысы В.С. Виноградов қырғыз халық музыканты Мұратаалы Күреңкеевтің (1860–1949) сөздерінен жазып алған.